Poniedziałek, 30 grudnia 2024, Imieniny: Eugeniusza, Katarzyny, Sabiny PL EN | |

 

MIĘDZY MAGIĄ A RELIGIĄ - Chrześcijański amulet tekstowy z Rękawczyna - wystawa (Bliskie spotkania z...) (6.12.24-31.01.25)

MIĘDZY MAGIĄ A RELIGIĄ - Chrześcijański amulet tekstowy z Rękawczyna - wystawa (Bliskie spotkania z...) (6.12.24-31.01.25)

Na prezentowanej w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu wystawie zobaczyć można unikatowy ołowiany amulet tekstowy, pochodzący ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Koninie, odkryty w 2018 r. podczas badań prowadzonych przez muzeum oraz Stowarzyszenie Współpracy Polska-Wschód w Rękawczynie, gm. Orchowo, woj. wielkopolskie.


Zabytek został znaleziony na wschodnim skłonie wzgórza, około 50 m od funkcjonującego tam w XIV w. kościoła pw. św. Wawrzyńca i otaczającego go cmentarza. Najprawdopodobniej płytka została wyorana z grobu w czasie niwelacji wzniesienia. W momencie znalezienia amulet miał postać blaszki ołowianej złożonej w kostkę o wymiarach około 2x2 cm. Rozwinięta płytka ma kształt zbliżony do prostokąta o wymiarach 69x38 mm, grubość 0,5 mm, i waży 8,5 g.


Tabliczka z obu stron jest zapisana drobnym pismem, które zostało wyryte ostrym narzędziem. Na obu stronach blaszki umieszczono, wzdłuż dłuższej osi, tekst podzielony na 12 rzędów (łącznie 24), każdy z nich podkreślono poziomą linią, która często nachodzi na litery. Wszystkie cechy morfologiczne użytego pisma są charakterystyczne dla pisma z drugiej połowy XIV w., okres ten uznano za czas produkcji amuletu.

 

Średniowieczne ołowiane amulety tekstowe były używane jako talizmany mające na celu ochronę przed złem, chorobami lub złymi duchami. Wykonywali je wykształceni duchowni, zgodnie z życzeniami wiernych. Często zawierały teksty modlitw, formuły magiczne lub symbole religijne, takie jak krzyże, chrystogramy (np. „IHS”), czy wizerunki świętych. Niektóre amulety zawierały teksty związane z magią, np. zaklęcia ochronne czy formuły mające przynieść szczęście. Noszono je blisko ciała, najczęściej na szyi (w woreczku). Wierzono, że mają moc uzdrawiania.
 

Zabytki te są fascynującym przykładem synkretyzmu religijnego, łączącego elementy chrześcijaństwa z wcześniejszymi tradycjami magicznymi. Amulet z Rękawczyna jest pierwszym tego typu znaleziskiem z Polski, a tym samym unikalnym regionalnym świadectwem dość powszechnych w Europie Środkowej średniowiecznych praktyk chrześcijańskich, pełniących funkcję magii leczniczej lub ochronnej i zachowujących elementy dawnych tradycji pogańskich